سه شنبه 14 آذر 1402 , 18:23
0 نظرخضریان در آیین رونمایی از کتاب ۶ جلدی چالش هسته‌ای اظهار داشت:
عدم تسلط به متن برجام یکی از ضعف‌های ظریف بود/ خطوط قرمز رهبری در مذاکرات رعایت نشد
سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ اظهار داشت: آقای ظریف در طول مذاکرات مدعی شده بود که خطوط قرمز رهبری در مذاکرات رعایت شده است. این درحالی است که خود رهبر انقلاب تأکید کردند که دکتر ظریف بیان کردند که برخی خطوط قرمز رعایت نشده است. علاوه بر این بررسی‌های کارشناسی نیز نشان می‌دهد که هیچ یک از خطوط قرمز رهبری در مورد رفع تحریم‌ها رعایت نشده که باعث ضرر و زیان به مردم شده است.
علی خضریان در نشست رونمایی از کتاب «چالش هسته‌ای» که از سوی سیدمحمود نبویان در ۶ جلد به رشته تحریر درآمده است، ضمن تقدیر از این اثر مستند با بیان اینکه دولت آقای حسن روحانی برای حل مشکلات کشور، مذاکره برای رفع تحریم‌ها را به عنوان راهبرد اصلی کشور انتخاب کرد، افزود: فرای مشکلات ذاتی این راهبرد، آقای ظریف به عنوان مسئول اصلی مذاکرات نیز با ضعف‌های کارشناسی که در طول مذاکرات از خود نشان داد، نقش مهمی در ضعف توافق برجام و سوءاستفاده دشمن از آن داشت.
نماینده تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی افزود: اظهارات آقای ظریف در طول مذاکرات هسته‌ای و پس از آن ویترینی از تناقضات در اظهارات و اقدامات را نشان می‌دهد که برخی از موارد اصلی آن را به طور خلاصه مرور خواهم کرد.
سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس با اشاره به موضوع بی‌تفاوتی ظریف نسبت به احتمال خروج دولت‌های بعدی آمریکا از برجام، گفت: آقای ظریف در دفعات متعدد در طول انجام توافق، ادعا می‌کرد که به علت رفع قطعنامه‌های شورای امنیت و قوانین حقوق بین‌الملل، رئیس‌جمهورهای بعدی آمریکا نمی‌توانند از توافق خارج شوند یا خروج آنها اثری نخواهد داشت. آقای ظریف حتی پس از نهایی شدن متن، در پاسخ به این سؤال که رئیس‌جمهور بعدی آمریکا می‌تواند برجام را کنار بگذارد و چه مکانیسم حقوقی برای الزام رئیس‌جمهور بعدی آمریکا برای اجرای برجام وجود دارد، گفته بود: «قطعنامه شورای امنیت برای آمریکا خیلی مهم است و مبنای مقبولیت جهانی دارد، به همین دلیل آمریکا نمی‌تواند این کار را انجام بدهد، من به شما اطمینان می‌دهم که آن مبنای مقبولیتی نابود می‌شود.» اما همگان شاهد بودند که عدم توجه آقای ظریف و تیم سیاست خارجی دولت آقای روحانی منجر به این شد که ترامپ به راحتی و به صورت یک‌طرفه از توافق خارج شد و تمام توافقات دوران برجام نیز نیمه‌کاره رها شد.
خضریان با بیان اینکه عدم شناخت از تفاوت و درجه اهمیت تحریم‌ها یکی دیگر از ضعف‌های ظریف بوده است، ادامه داد: آقای ظریف این‌گونه تصور می‌کرد که با رفع تحریم‌های شورای امنیت، دیگر تحریم‌های آمریکا اثر نخواهد کرد. ایشان در آذرماه سال ۱۳۹۲ در صحن علنی مجلس گفته بود: «من به شما اطمینان می‌دهم زمانی که تحریم‌های شورای امنیت فرو بریزد، تمام تحریم‌های آمریکا جز تکه‌پاره‌ای از کاغذ نخواهد بود». اما همان‌طور که در طول اجرای برجام و پس از خروج آمریکا از برجام مشخص شد، علی‌رغم نبود تحریم‌های اقتصادی قطعنامه‌های شورای امنیت، به علت باقی ماندن تحریم‌های آمریکا و شروط این کشور، ایران نتوانست بهره‌مندی اقتصادی را ببرد.
پیروی اروپا از آمریکا یکی از نقاط ضعف ظریف بود
رئیس کمیته سیاسی، نظامی و امنیتی کمیسیون اصل نودم قانون اساسی افزود: آقای ظریف پس از اجرای برجام، علی‌رغم ادعای کاغذی بودن تحریم‌های آمریکا پس از رفع تحریم‌های شورای امنیت، در ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۵ در نامه‌ای به هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام نوشت: «بانک‌های غیرآمریکایی عمدتاً به دلیل پیام‌ها و اقدامات بازدارنده اوفک که مقررات رفع تحریم‌ها را به‌شدت مشروط و پیچیده جلوه می‌دهد و هم‌زمان تحریم‌های باقیمانده را برجسته و تهدیدآمیز معرفی می‌نماید، از ایجاد یا احیای روابط تجاری و اقتصادی با ایران اکراه دارند.» یعنی برخلاف ادعایی که پیش‌تر گفته بود.
خضریان با اشاره به اینکه عدم فهم از دوره‌های مختلف تحریمی و علت پیروی اروپا از آمریکا یکی دیگر از نقاط ضعف ظریف بود که باعث زیان فراوان اقتصادی به کشور شد، خاطرنشان کرد: آقای ظریف با عدم فهم درست از شرایط و دوره‌های مختلف تحریمی و میزان پیروی اروپا از تحریم‌های آمریکا، در ابتدا معتقد بود چون توافق هسته‌ای قطعنامه‌های شورای امنیت را رفع کرده است، خروج یک کشور باعث نمی‌شود تا تعهدات سایر کشورها با مشکل روبه‌رو شود. و در تائید صحبت‌های خودش تحریم‌های ایران و لیبی در سال ۱۹۹۶ را مثال زد. صحبت‌هایی که نشان می‌داد دکتر ظریف اطلاعی از وضعیت بازارهای مالی دنیا ندارد. در حالی که قانون تحریم‌های ایران و لیبی که به ایلسا شهرت داشت، قانونی بود که در آن آمریکا سرمایه‌گذاری در بخش نفت و گاز ایران و لیبی را با محدودیت روبه‌رو می‌کرد. این درحالی بود که هم مجازات قانون ایلسا محدود بود و هم اینکه به استناد گزارش مقامات آمریکایی در آن سال‌ها شرکت‌هایی مانند پتروناس یا توتال که در ایران حضور پیدا کردند، منافع زیادی در آمریکا نداشتند. لذا بلافاصله اجرای قانون ایلسا متوقف شد. اما با گسترش بازارهای مالی و افزایش نقش دلار، وابستگی شرکت‌ها به آمریکا و پیروی آنها از قوانین این کشور بیشتر شد. به همین دلیل پس از خروج آمریکا از برجام و درحالی که قطعنامه‌های شورای امنیت به حالت قبل خود بازنگشته بودند، اندک شرکت‌های اروپایی که با ایران توافق کرده بودند، ایران را بدون دادن یک دلار جریمه ترک کردند.
عضو هیأت رئیسه کمیسیون اصل نود مجلس افزود: همین نگاه غلط باعث شد ایران علی‌رغم خروج آمریکا از برجام دل به اروپا ببندد، اما اروپایی‌ها حتی کالاهای بشردوستانه به ایران را کاهش دادند. این در حالی بود که آقای دکتر ظریف نیز که پیش از آن ادعا کرده بود، خروج آمریکا از برجام خللی در اقدامات اروپایی‌ها وارد نمی‌کند، مجبور شد نامه‌های زیادی به اروپایی‌ها بزند و از آنها بابت قطع تعاملات اقتصادی خود با ایران گله کند.
عدم تسلط به متن برجام یکی دیگر از ضعف‌های ظریف بود
خضریان با بیان اینکه عدم تسلط به متن برجام در مورد بازگشت‌پذیری تحریم‌ها، یکی دیگر از ضعف‌های مسؤل تیم مذاکره‌کننده بوده است، گفت: عدم تسلط آقای ظریف بر متن برجام در زمینه برگشت‌پذیری تحریم‌ها باعث شد تا ایشان در ۱۳ مرداد ۱۳۹۴ گفته بود: «در صورت بازگشت‌پذیری، توافقات باقی خواهد ماند و کسی نمی‌تواند مانع آن شود.» این درحالی بود که براساس بند ۳۷ برجام، در صورت بازگشت تحریم‌ها تنها توافقاتی باقی خواهند ماند که شامل تحریم‌های شورای امنیت باشند و این موضوع شامل تحریم‌های اروپا و آمریکا نمی‌شود. به همین دلیل هم پس از خروج آمریکا از برجام، علی‌رغم اینکه تحریم‌های شورای امنیت مجدداً اعمال نشد، برخلاف ادعای وزیر سابق امور خارجه توافقات باقی نماندند.
رئیس کمیته، سیاسی، نظامی و امنیتی کمیسیون اصل نود با اشاره به عدم تسلط ظریف به متن برجام در حوزه رفع تحریم‌ها، گفت: یکی دیگر از موضوعاتی که باعث زیان به کشور شد، آقای ظریف در سال ۱۳۹۴ و در کمیسیون برجام گفته بود: «از روز اجرای توافق، اجرای کل تحریم‌های ایالات متحده متوقف خواهد شد.» این در حالی است که علاوه بر باقی ماندن تحریم‌های اولیه و یا تحریم مهمی همچون محدودیت استفاده از چرخه دلار در برجام، براساس پانوشت ۱۴ و ۱۶ پیوست دوم برجام، تحریم‌های آمریکا صرفاً برای افراد خارج شده از لیست تحریم متوقف می‌شد و افراد باقیمانده در لیست تحریم همچنان شامل تحریم بودند و مؤسسات مالی دنیا در صورت انجام تراکنش مستقیم یا غیرمستقیم با آنها شامل جریمه محرومیت از نظام مالی آمریکا می‌شدند. همین موضوع باعث شد در طول اجرای توافق بانک‌های بزرگ دنیا با ایران کار نکنند. موضوعی که در گزارش سوم وزارت خارجه در اجرای برجام نیز به آن اشاره شده بود.
تناقض ظریف در رعایت خطوط قرمز رهبری
خضریان تناقض ظریف در رعایت خطوط قرمز رهبری را یکی دیگر از موضوعات مهم قابل بررسی دانست و گفت: آقای ظریف در طول مذاکرات مدعی شده بود که خطوط قرمز رهبری در مذاکرات رعایت شده است. این درحالی است که خود رهبر انقلاب تأکید کردند که دکتر ظریف بیان کردند که برخی خطوط قرمز رعایت نشده است. علاوه بر این بررسی‌های کارشناسی نیز نشان می‌دهد که هیچ یک از خطوط قرمز رهبری در مورد رفع تحریم‌ها رعایت نشده که باعث ضرر و زیان به مردم شده است.
نماینده تهران در مجلس یازدهم ادامه داد: تناقض در مورد اثر تحریم‌ها بر فروش نفت باعث شد تا آقای ظریف پس از رسیدن به توافق برجام. برای توجیه اقدام خود، ادعا کند که اگر توافق ژنو یا برجام نبود، فروش نفت ایران صفر می‌شد. موضوعی که نه تنها با آمارهای بین‌المللی حتی آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا سازگاری نداشت، بلکه بعدها و پس از بازگشت همان تحریم‌ها در ادعایی کاملاً مخالف با ادعای قبل خود در آبان سال ۱۳۹۷ گفت: «آمریکا نمی‌تواند صادرات نفت ایران را به صفر برساند.». این تناقض در گفتار دکتر ظریف نشان می‌دهد که ایشان برای پیشبرد نگاه خود و توجیه برجام، چگونه دست به تحریف حقایق و همچنین خالی کردن دست ایران در مذاکرات زده است.
خضریان با انتقاد از عدم توجه تیم مذاکره‌کننده به زمان بازگشت پذیری ایران، گفت: آقای ظریف پس از نهایی شدن متن توافق برجام در مرداد ۱۳۹۴ گفته بود: «می‌گویند اثر بازگشت تحریم‌های آنها یک‌شبه است که نیست و به سال‌ها زمان نیاز دارد، اثر بازگشت ما می‌تواند زودتر باشد، زیرا اگر نقض عهد کنند کار ما با پیچ و مهره‌هاست.» این اظهارات در حالی انجام شد، که برخلاف ادعای ایشان، تنها چند روز پس از خروج آمریکا از اعلام برجام در اردیبهشت سال ۱۳۹۷، تمامی شرکت‌های اروپایی اعلام کردند توافقات خود با ایران را نیمه‌کاره رها می‌کنند و تنها چند ماه پس از اعلام خروج آمریکا از برجام و پیش از اینکه موعد قانونی خروج آمریکا از برجام و اعمال مجدد تحریم‌ها فرا برسد، اروپایی‌ها خرید نفت خود از ایران را صفر کردند.
سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس در پایان با بیان این موضوعات و اظهارات متناقض در جلسات رسمی از سوی آقای ظریف نباید صرفاً در سطح یک انتقاد و گفتگوی سیاسی باقی بماند، گفت: بازخوانی تجربه اعتماد به غرب و مسیر مذاکرات که مورد تأکید مقام معظم رهبری نیز بوده است، باعث می‌شود تا مسیر اشتباه گذشته تکرار نشود. البته لازم است با توجه به خسارات وارد شده به کشور این موضوع در یک محکمه قضایی نیز بصورت عادلانه رسیدگی شود.
در همین راستا این موضوعات بصورت مستند با رئیس محترم مجلس شورای اسلامی و کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی مجلس مطرح شده است و همچنین با طرح شکایت از آقای دکتر ظریف در کمیسیون اصل نود مجلس، امیدوارم این موضوع پس از اتمام بررسی در ماه‌های باقیمانده از مجلس یازدهم، جهت رسیدگی به دستگاه قضایی ارجاع شود.
